بی راه نیست اگر بگوییم اتریوم امروز بار اصلی Dapp و DeFi را بر دوش می‌کشد. اگر شما طرفدار سرسخت شبکه های جایگزین و رقیب اتریوم باشید و پول زیادی را روی این رقبا سرمایه گذاری کرده باشید شاید از این ابراز نظر صریح من خوشتان نیاید ولی این واقعیتی انکار ناپذیر است. نگاهی اجمالی به سایت DeFi Pulse که شاخص DeFi (اقتصاد نامتمرکز) را مشخص می‌کند نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد سرویس‌های DeFi و Dapp ها شامل اکسچنج‌های نامتمرکز، سرویس‌های وام‌دهی و وام‌گیری، سرویس‌های پرداخت و … روی شبکه اتریوم در حال اجرا هستند. البته باید اعتراف کرد که اتریوم بخش اصلی این سلطه را مدیون اولین بودن خودش است. اولین شبکه بلاکچین با هدف اجرای قراردادهای هوشمند.
از مدت‌ها پیش مشکلات اتریوم در پردازش حجم بالای تراکنش‌ها و بالا رفتن شدید کارمزد تراکنش‌ها با رشد استفاده از شبکه شناسایی شده بود و بر همین اساس ایده اتریوم ۲ مطرح و پیشنهاد داده شد. می‌توان گفت امروزه راه اندازی اتریوم ۲ از نیاز بازار عقب افتاده است بطوری که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ رشد انفجاری Dapp ها روی اتریوم استفاده از بسیاری از این سرویس‌ها را دچار مشکل کرد. به عنوان مثال صرافی غیر متمرکز محبوب uniswap به دلیل کارمزد بالای تراکنش‌ها در بسیاری از مواقع برای مبادلات خرد کارایی خود را از دست داده بود.
اتریوم ۲ در پیشنهاد خود قرار است مشکلات شبکه فعلی را حل کند و اتریوم را به شبکه ای تبدیل کند که:
- حجم بالای تراکنش‌ها را پردازش کند
- امنیت بیشتری را فراهم کند
- پایداری و اطمینان بیشتری در شبکه ایجاد کند
- مصرف انرژی بهینه‌تری داشته باشد (با استفاده از POS بجای POW فعلی)
در ادامه به بررسی دقیقتر چگونگی رفع مشکلات فعلی و ایجاد ویژگیهای پیشنهاد شده برای اتریوم ۲ و رسیدن به آن می‌پردازیم
گذر از اتریوم ۱ به ۲
گذر از شبکه فعلی به شبکه جدید که قرار است مشکلات حال حاضر را حل کند کاری دشوار و دقیق خواهد بود. به همین دلیل یک برنامه ریزی دقیق در چند فاز انجام گرفته است که قدم به قدم شبکه را بهبود می‌دهد و در نهایت به نسخه ۲ می‌رسد. در ادامه نگاه دقیق‌تری به برنامه انتقال می‌اندازیم.
اولین قدم راه اندازی و استقرار شبکه‌ای مبتنی بر اثبات سهام (POS) بجای اثبات کار (POW) است. این فاز در تاریخ اول دسامبر ۲۰۲۰ راه اندازی شد و شبکه جدیدی مبتی بر POS بجای POW کار خود را آغاز کرد. می‌توانید جزییات بیشتر و کاوشگر بلاکهای این شبکه را در اینجا و یا اینجا مشاهده کنید.
دو ویژگی کلیدی در شبکه Beacon Chain دنبال می‌شود و باید در آن بوجود بیاید. این ویژگی‌ها عبارتند از :
- استفاده از POS
- پیاده سازی شبکه‌های زیر مجموعه (Shard Chains)
هم اکنون شما می‌توانید با بلوکه کردن و قراردادن ۳۲ اتریوم در این شبکه Staking انجام دهید و به یک اعتبارسنج (Validator) تبدیل شوید. وظیفه شما به عنوان اعتبارسنج در این شبکه عبارتست از:
- نگهداری دیتای شبکه
- پردازش تراکنش‌ها
- ایجاد و اضافه کردن بلاکهای جدید به شبکه اصلی
اگر چه شما به عنوان اعتبارسنج در شبکه پاداش دریافت می‌کنید ولی با توجه به اینکه هم‌اکنون این شبکه در فاز آزمایشی و توسعه قرار دارد، لذا stacking در این شبکه ریسک بالایی دارد.
در حال حاضر شبکه اصلی اتریوم مبتی بر اثبات کار (POW) و شبکه Beacon Chain مبتنی بر اثبات سهام (POS) بصورت موازی و مستقل از یکدیگر کار می‌کنند. در این فاز که برای اواخر ۲۰۲۱ یا اوایل ۲۰۲۲ برنامه ریزی شده است، قرار است این دو شبکه با هم ادغام شوند و شبکه Beacon Chain تبدیل به شبکه اصلی اتریوم شود. این گام به معنی پایان رسمی POW و شروع POS در شبکه اتریوم است. از این پس کلیه تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند در بستر POS اعتبارسنجی می‌شوند. ضمن اینکه کلیه سوابق تراکنش‌های قبلی هم روی این شبکه قرار می‌گیرد.
چنانچه پیشتر اشاره کردیم یکی از مشکلات فعلی شبکه اتریوم مصرف بیش از حد انرژی برای عملیات POW است و بدین ترتیب با بکارگیری شبکه Beacon chain بعنوان شبکه اصلی گام بلندی در جهت بهینه سازی مصرف انرژی برداشته خواهد شد.
یکی از ویژگیهای کلیدی شبکه Beacon Chain قابلیت ایجاد شبکه‌های زیر مجموعه یا shard chain ها است. بعد از تکمیل فاز ادغام در شبکه Beacon chain که اکنون می‌توان از آن به عنوان شبکه اصلی اتریوم نام برد، این شبکه‌های زیرمجموعه به شبکه اصلی اضافه می‌شوند. پیش بینی می‌شود این مرحله در سال ۲۰۲۲ راه اندازی شود. طبق معماری شبکه اتریوم جدید، ۶۴ شبکه زیرمجموعه به شبکه اصلی اضافه خواهند شد.
این شبکه های زیر مجموعه کوچک‌تر و سبک‌تر باعث می‌شود افراد بیشتری با منابع سخت‌افزاری کمتر بتوانند به عنوان اعتبارسنج در شبکه فعالیت کنند. خروجی این اتفاق بالا رفتن توان محاسباتی شبکه و افزایش امنیت شبکه با تمرکز زدایی بیشتر است. پیش بینی می‌شود توان محاسباتی شبکه اتریوم در این مرحله از حداکثر ۲۵ تراکنش در ثانیه به ۱۰۰۰۰۰ تراکنش در ثانیه افزایش پیدا کند که واقعا شگفت‌انگیز است.
گذر از اتریوم ۱ به ۲ را می‌توان جزو بزرگترین رخدادهای حوزه بلاکچین به حساب آورد که عده زیادی انتظار آنرا می‌کشند. این گذار راحت نخواهد بود و ممکن است از برنامه زمانبندی شده عقب بیافتد ولی چیزی که واضح است اینکه بالاخره اتفاق خواهد افتاد. اتریوم ۲ فرصتهای عظیمی را پیش روی توسعه دهندگان و کارآفرینان این بخش قرار می‌دهد. فرصتهایی در بخشهای مختلف DeFi که هم اکنون به دلیل فراهم نبودن ظرفیت کافی در اتریوم ۱ به حالت تعلیق درآمده اند. پیش بینی می‌شود اتریوم ۲ تاثیر بسیار عمیقی در فراگیری اقتصاد نامتمرکز (DeFi) و استفاده هر چه بیشتر آن توسط عموم مردم داشته باشد.
منابع:
https://decrypt.co/resources/what-is-ethereum-2-0
https://medium.com/geekculture/ethereum-2-0-explained-for-absolute-beginners-190d0ce907ad
https://boxmining.com/ethereum-2/
https://cryptoskillset.com/ethereum-2-0-beginner-guide/
https://medium.com/coinmonks/ethereum-2-0-for-dummies-part-1-why-upgrade-112d8f5b6d88